Waarom vinden we slecht nieuws interessanter om te horen dan goed nieuws?
Mensen klagen wel dat de nieuwsvoorziening alleen slechte berichten bevat. Zeker de laatste tijd met de turbulentie in het Midden-Oosten en de recente ramp in Japan .
Maar als we eerlijk zijn: wat willen we dan horen? Nu en dan zijn er initiatieven voor ‘goed-nieuws’-media, maar deze zijn vaak geen lang leven beschoren. Ook staan er wel eens mensen op, die een poging wagen deze neiging van de media tot brengen van slecht nieuws aan de kaak te stellen. Een mooi voorbeeld hiervan was in 1993, toen BBC nieuwslezer Martyn Lewis tijdens een conferentie zei dat 95 procent van de BBC nieuwsberichten negatief van aard was. Hij zei:
“The media report the war but lose interest in the peace, report the problem but not the attempts to find solutions, pander to that base human instinct which gives some people a vicarious pleasure in being voyeurs of disaster. News values are driven by the principle that the only news, the only manly news, is bad news”
Hij is overigens niet echt succesvol geweest in zijn campagne.
Zijn de media inderdaad zo negatief, en dan met opzet zo? Media-onderzoek wijst uit dat negatief nieuws in berichtgeving zo’n 17 keer vaker voorkomt dan een positief nieuwsbericht (Williams, 2009). Meerdere onderzoeken Negatieve berichten krijgen in media inderdaad prioriteit.
Een verklaring hiervoor is te vinden in de surveillance functie van nieuws (Shoemaker 1996). Mensen gebruiken media als een manier om bedreigingen in onze directe omgeving te monitoren. Iets wat hier op inspeelt is het noemen van het aantal Nederlanders dat bij een buitenlandse ramp vermist is. Dat brengt een bericht over nieuws op afstand dichter bij huis.
Aan de andere kant is er een theorie van Winnicot over de geruststellende kracht van media. De ‘comfort blanket’ waaraan we onszelf vastklampen om te bevestigen dat de wereld gewoon door draait. Dit toont aan hoezeer media een referentiekader voor ons dagelijks leven is geworden. Ook al stort de wereld in elkaar, zoals nu bijvoorbeeld in Japan echt het geval lijkt te zijn, wanneer in het bericht erna wordt gemeld dat de IPad 3 morgen gepresenteerd wordt, is de kijker gerustgesteld. Als er ruimte is voor dat soort berichten, kan het tenslotte allemaal niet zo erg zijn.
Zoals Sacha de Boer vanavond in het acht uur journaal zei: “Hoe wild de wereld ook is, vanavond is gewoon de aftrap van de Boekenweek in Amsterdam”.
Voor mij is het duidelijk: Mensen vinden slecht nieuws gewoon interessanter om te horen.
En in de strijd om oplage- en kijkcijfers spelen media hier graag op in.